Laat de raad vroegtijdig meedenken over bouwplannen in wijk en dorp!

In de afgelopen periode is de PvdA fractie, evenals diverse andere fracties, benaderd door inwoners over diverse voorgenomen bouwplannen in onze wijken, dorpen en buurten. Inwoners verwachten dat als er een bouwinitiatief (van enige omvang) in hun buurt plaatsvindt hierover een discussie in de raad heeft plaatsgevonden en in ieder geval dat de raadsleden op de hoogte zijn van de issues die bij het betreffende initiatief spelen.

Wij constateren dat dit in de praktijk anders verloopt. Een bouwinitiatief wordt overgelaten aan de initiatiefnemer en deze krijgt van de gemeente randvoorwaarden mee waaraan het initiatief moet voldoen. De rol van de gemeenteraad blijft meestal beperkt tot het vaststellen van de beleidskaders (waaronder de gebiedsprofielen), het tussentijds horen wat de 100 dagen aanpak heeft opgeleverd en uiteindelijk het vaststellen van het benodigde bestemmingsplan dat een nieuw initiatief mogelijk maakt. Het bijsturen door de raad op het moment van het vaststellen van het bestemmingsplan heeft vaak grote consequenties, vertraagt het bouwplan en gebeurt dus zelden.

De PvdA fractie wil graag met u meedenken over de vraag hoe we de gemeenteraad beter aangehaakt kunnen krijgen bij initiatieven in de stad. Daarom stelde Rob Sips de volgende vragen aan het college:
1. Herkent u het geschetste beeld dat de gemeenteraad vaak sluitstuk is bij voorgenomen ruimtelijke initiatieven. Welke visie heeft u daarover?
2. Deze periode hebben we mooie stappen gezet met de gebiedsprofielen en de ontwikkeling van de 100 dagen aanpak. Ziet u aanvullende mogelijkheden om de
gemeenteraad eerder bij bouwinitiatieven (met enige omvang) te betrekken? Welke
voor- en nadelen ziet u hierbij?

Op 24 juni heeft de gemeenteraad een motie ‘Samen op weg naar gelijkwaardige gesprekken met duidelijke kaders voor participatie’ aangenomen (met als eerste indiener dhr. Van Oosterbosch van het CDA). Deze motie vraagt naar een verdere aanscherping en uitwerking van de participatieleidraad met o.a. als uitgangspunt heldere spelregels voor de gemeenteraad. Aanvullend hetgeen gevraagd wordt in deze motie en in relatie tot het vroegtijdig meedenken van de gemeenteraad stellen wij u de volgende vraag:
3. Wat vindt u van het idee om de gemeenteraad actief op de hoogte te stellen over het feit dat een initiatiefnemer een participatietraject start over een bouwinitiatief? Op deze wijze weten de raadsleden dat een initiatiefnemer en onze inwoners met elkaar in gesprek zijn. Dat helpt raadsleden om ook alvast een beeld te vormen van de ontwikkeling.

Zoals u weet wordt voor het totstandkoming van een bestemmingsplan een hele procedure doorlopen. De eerste formele stap in deze procedure (na bekendmaking van het opstellen van een bestemmingsplan) is het toezenden van een concept (of voor-) ontwerpbestemmingsplan naar overlegpartners, zoals provincie, omgevingsdienst, waterschap etc. Het college geeft deze partijen de gelegenheid meestal met een termijn van 6 weken om te reageren op een volledig onderbouwd en beschreven initiatief. Daarna en na het verwerken van mogelijke reacties gaat het ontwerpbestemmingsplan ter inzage en hebben belanghebbenden de mogelijkheid om een zienswijze in te dienen.

In de gemeente Zoetermeer wordt de periode van het vooroverleg gebruikt om ook alvast de raad te informeren over het concept ontwerpbestemmingsplan. Net als de overlegpartners krijgen de verschillende fracties een briefje met link naar het concept ontwerpbestemmingsplan en worden ze in de gelegenheid gesteld om bedenkingen mee te geven. De ervaring in Zoetermeer leert dat hiervan wisselend gebruik wordt gemaakt door de verschillende fracties. Verder blijkt dat dit zeker een moment oplevert om nog vrij gemakkelijk bij te sturen, zonder dat een initiatief vertraging oploopt, de reacties uit de politiek lopen immers mee met de reacties van de overlegpartners. Hierover hebben wij de volgende vragen:
4. Heeft u in beeld hoe andere raden op een meer vroegtijdig moment betrokken worden  bij het proces van de totstandkoming van bestemmingsplannen voor bouwplannen? Zo ja wat kunnen wij daarvan leren en in de praktijk brengen? Welke voor- en nadelen ziet u hierbij?
5. Wat is er voor nodig om net als in Zoetermeer de gemeenteraad een briefje te sturen op hetzelfde moment als u met een concept bestemmingsplan naar de overlegpartners gaat? Vind u dit een mooi moment in de procedure, waarbij door fracties (indien nodig) nog vroegtijdig de plannen kunnen worden bijgestuurd? Zijn er obstakels in ons huidig systeem die dit verhinderen?

Volgend jaar gaat de nieuwe omgevingswet in. Dit betekent dat er in processen veel gaat veranderen. Hierover hebben wij de volgende vraag:
6. Hoe kan hetgeen we nu nog veranderen in het kader van het ‘vroegtijdig meedenken bij ruimtelijk initiatieven’ en aansluitend bij de eerdere vijf vragen worden vertaald naar het nieuw systeem?